رق فولادی، یا ورق آهنی فلزی است که سطح آن مسطح تر از آهن، فولاد و یا هر فلز دیگری است و از شمش فولادی و یا بیلت تولید می شود. ورق فولادی یکی از مهمترین و پرکاربردترین فرآورده های شمش فولاد می باشد. ورق فولادی بر اساس روش تولید و یا مواد خام اولیه نام گذاری می شوند.
استانداردهای ورق فولادی، براساس استاندارد سه کشور می باشد.
- استاندارد DIN آلمان که رایج ترین استاندارد موجود در بازار ایران است.
- استاندارد ASTM آمریکا
- استاندارد GOST روسیه
اگر بخواهیم بدانیم یکی از اصلی‌ترین دلایل تنوع قیمت ورق آهنی چیست، می‌توان به انواع ورق فولادی با استانداردهای مختلف اشاره کنیم. ورق های فولادی با توجه به درصد کربن موجود در آلیاژ آنها (حدود ۰٫۰۲۵ تا ۰٫۰۳ درصد کربن)، فرآیند تولید و آلیاژ های فلز، خواص مختلفی به خود گرفته و در نهایت کاربرد و نامگذاری آنها نیز تحت تاثیر عوامل مذکور، متغیر خواهد بود.
ورق فولادی به عنوان یک محصول پر کاربرد در بین مصالح تولیدی فولاد شناخته شده است. از آن برای ساخت سقف‌های شیروانی، ساخت لوازم و تجهیزات فلزی، در کف سازی، ماشین سازی، کشتی سازی، ساخت آبرو و کانال کولرها و کاربری‌های متفاوت استفاده می‌شود.
یکی از مزایای ورق‌های فولادی، جمع کردن آنها به‌صورت کلاف است و همین موضوع باعث می‌شود که میزان زیادی از آن در حجم کمی قرار گیرد.
ورق فولادی نورد سرد
یکی از روش های ساخت و گرید ورق فولادی، ورق فولادی نورد سرد است که فرایند ساده ای می باشد. در این روش، شمش آهنی بین دو نورد چرخنده در بالا و پایین قرار می‌گیرد و با حرکت مداوم و اعمال فشار بر سطح شمش، تغییر شکل می‌دهد. در این روش ورق فولادی قبل از نورد اسید شویی می‌شود و لایه‌های اکسیدی سطح آن پاک‌سازی می‌شوند. در نهایت ورق فولادی تحت عملیات حرارتی و آنیلی شدن قرار می‌گیرد.
ورق فولادی خارج شده از نورد سرد، کیفیت بالاتری نسبت به ورق فولادی نورد گرم دارد و سطح آن نیز از کیفیت بالاتری برخوردار است. ورق فولادی خارج شده از این قسمت ورق فولادی سفید شناخته می‌شود. ورق‌های خروجی از روش نورد سرد، ورق‌های روغنی هستند که به صورت مجزا به آن می‌پردازیم. قرار گیری شمش آهنی در بین استندهای دو غلتکی یا استند رافینگ که دو نورد چرخنده در بالا و پایین وجود دارد.
مراحل نورد سرد را در ادامه به صورت اختصاری بیان خواهیم کرد:
- قرار گیری شمش آهنی در بین استندهای دو غلتکی یا استند رافینگ که دو نورد چرخنده در بالا و پایین وجود دارد.
- تغییر شکل شمش فولادی، تحت فشار غلتک ها با حرکت پیوسته، که موجب کاهش قطر شمش و افزایش طول و عرض آن می‌گردد.
- اسیدشویی کردن ورق فولادی بدست آمده به منظور از بین رفتن لایه‌های اکسیدی آن
- در نهایت عملیات حرارتی و آنیلی شدن ورق‌ها
تا اینجا دانستیم مراحل تولید نورد سرد ورق آهنی چیست، حال قصد داریم با کاربرد انواع ورق فولادی نورد سرد در صنعت آشنا شویم. ورق‌های نورد سرد نسبت به ورق‌های نورد گرم کیفیت بهتری از نظر استحکام دارند. استحکام این نوع از محصولات بسیار بالا می باشد و از آنجایی که مشتریان در خرید محصولات به استحکام توجه ویژه‌ای دارند از این محصول در در صنعت خودرو و لوازم خانگی استفاده می‌شود.
ورق فولادی نورد گرم
در روش نورد گرم به شمش فولادی حرارتی معادل یا 1400 فارنهایت یا بیشتر اعمال می‌شود و شکل‌دهی ورق با حرکت بین این رول‌ها انجام می‌شود.
در این روش به هنگام عبور شمش، یک حرارت مقدماتی به آن اعمال می‌شود تا عملیات شکل‌گیری ورق به شکل مناسبی انجام شود. ورق فولادی خروجی از این فرایند قطری معادل با 16/1 اینچ تا 16/5 اینچ دارد. ورق فولادی خارج شده از این فرایند همان ورق فولادی سیاه است.
جزئیات تولید ورق‌های فولادی بسیار متفاوت است و به طبع این روش‌های متفاوت، انواع گوناگونی از ورق‌ها نیز حاصل می‌شود. تا اینجا دریافتیم انواع ورق فولادی چیست، در ادامه به انواع، روش تولید و کاربرد هر یک از آنها می‌پردازیم.
انواع ورق فولادی در صنعت و کاربرد آن ها
ورق های فولادی با توجه به درصد کربن موجود در آلیاژ آنها (حدود ۰٫۰۲۵ تا ۰٫۰۳ درصد کربن) ، فرآیند تولید و آلیاژ های فلز، خواص مختلفی به خود گرفته و در نهایت کاربرد و نامگذاری آنها نیز تحت تاثیر عوامل مذکور، متغیر خواهد بود.
نهایتا ورق های فولادی بر اساس دو مقوله دسته بندی می شوند.
- روش تولید
- مواد خام اولیه
عموماً ورق‌های فولادی با روشی به نام نورد تولید می‌شوند. ورق های فولادی بر اساس روش تولید نورد، به دو دسته ورق نورد سرد و گرم تقسیم بندی می شوند. از انواع کاربرد ورق آهنی می‌توان در موارد مختلف صنعتی و تولیدی استفاده کرد. انواع ورق فولادی چیست و هریک از آنها چه کاربردی در صنایع مختلف دارند؟ در ادامه با ما در دانشنامه فولاد آرین همراه باشید تا به معرفی انواع ورق و کاربرد آنها در صنعت و یا زندگی روزمره بپردازیم.
ورق سیاه
ورق سیاه یکی از انواع ورق‌های فولادی است که در صنایع مختلف کاربرد فراوانی دارد. این ورق‌ها معمولاً به روش نورد گرم تولید می‌شوند و به همین دلیل سطحی صاف و یکدست دارند. ورق سیاه چیست؟ این ورق‌ها از فولاد کربنی با ضخامت‌های مختلف ساخته می‌شوند و در مقایسه با سایر ورق‌ها، مقاومت بالاتری دارند. به همین دلیل، از ورق سیاه در ساخت قطعات صنعتی، سازه‌های فلزی و صنایع خودروسازی استفاده می‌شود. این ورق‌ها در اندازه‌های مختلف به بازار عرضه می‌شوند و برای استفاده در ساخت‌وسازها، ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی گزینه‌ای بسیار مناسب به شمار می‌روند.
یکی از رایج‌ترین انواع ورق سیاه از نظر کیفیت ST37 است که از نظر سختی و منعطف بودن در حد متوسط قرار دارد و بیشترین کاربرد را برای مصارف ساختمانی از قبیله اسکلت سازی، سوله سازی دارد. لازم ب ذکر است که قیمت ورق گالوانیزه از این محصول بیشتر است. اگر بخواهیم به طور خلاصه اشاره کنیم که کاربرد ورق آهنی چیست، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده در پروژه‌های صنعتی از قبیل سد سازی، پروژه‌های پتروشیمی، مخزن سازی
- بدنه خودروها
- ورق کف خودرو
- لوله‌های درزدار
- انواع پروفیل
- تانکرسازی
- کشتی‌سازی