خواص فولاد MO40 یا 1.7225
فولاد MO40 با نام 1.7225 در استاندارد آلمانی (DIN) و AISI 4140 در استاندارد آمریکایی، یکی از پرکاربردترینها و محبوبترین فولادهاست. این فولاد، ترکیبی از عناصر شیمیایی مختلف است که خواص فولاد MO40 را به آن میدهند. در ادامه با ما همراه باشید.
۱. خواص مکانیکی
خواص مکانیکی فولاد MO40، به ما میگویند که یک ماده چقدر میتواند در برابر فشار، کشش، ضربه و سایر نیروهای خارجی مقاومت کند.
استحکام کششی و تسلیم
فولاد MO40 را تصور کنید که در حال کشیده شدن است، اما تسلیم نمیشود. در خواص فولاد MO40 میتوان گفت بهخاطر ترکیب شیمیایی آن، استحکام کششی بسیار بالایی دارد. یعنی میتواند بارهای سنگین را بدون اینکه پاره شود یا از هم گسسته شود، تحمل کند. این ویژگی برای ساخت قطعاتی مثل شفتهای بلند، میللنگها و محورها که همیشه تحت فشار کششی هستند، ضروری است. در واقع، این فولاد قبل از اینکه تغییر شکل دائمی بدهد، میتواند تنشهای زیادی را تحمل کند، که این خاصیت را به استحکام تسلیم بالا نسبت میدهند.
سختی و سختیپذیری
شاید شنیده باشید که برای سخت کردن یک قطعه فولادی، آن را حرارت میدهند. در مورد خواص فولاد MO40، این موضوع یک کمی متفاوتتر است. این فولاد سختیپذیری فوقالعادهای دارد. حتی وقتی یک قطعه ضخیم از این فولاد را حرارت میدهید، تمام بخشهای آن، از سطح گرفته تا مغز قطعه، به سختی یکنواختی میرسد. این ویژگی به خاطر وجود کروم است که باعث میشود در برابر سایش و فرسایش، مثل یک زره محکم و نفوذناپذیر عمل کند و عمر قطعات را افزایش دهد.
مقاومت به ضربه و چقرمگی
یکی از معضلات فولادهای بسیار سخت، شکننده بودن آنهاست. اما در خواص فولاد MO40، بعد از اینکه طی عملیات حرارتی تمپرینگ به سختی مطلوب میرسد، چقرمگی یا مقاومت به ضربه بسیار خوبی پیدا میکند. یعنی میتواند انرژی ناشی از ضربات ناگهانی و فشارهای لحظهای را جذب کرده و بدون ترک خوردن یا شکستن، مقاومت کند. این خاصیت برای ساخت چرخدندهها، ابزارآلات صنعتی و قطعاتی که در معرض شوکهای مکانیکی قرار دارند، بسیار مهم است.
۲. خواص فیزیکی
این خواص، به ویژگیهای ذاتی ماده بدون در نظر گرفتن نیروهای خارجی مربوط میشوند.
چگالی
مانند بسیاری از فولادها، چگالی MO40 نیز در خواص فولاد MO40، حدود 7.85 گرم بر سانتیمتر مکعب است. این مقدار، وزن مخصوص این فولاد را مشخص میکند که در طراحیهای مهندسی و محاسبات وزن قطعات، یک فاکتور مهم به شمار میآید.
مقاومت به خزش (Creep Resistance)
تصور کنید یک قطعه فولادی در دمای بالا و تحت یک فشار ثابت قرار دارد. در طول زمان، این قطعه ممکن است به آرامی و بدون اینکه متوجه شوید، تغییر شکل دهد. به این پدیده خزش میگویند. در خواص فولاد MO40 به لطف عنصر مولیبدن که به ترکیب آن اضافه شده، مقاومت بسیار خوبی در برابر خزش دارد. این خاصیت باعث میشود این فولاد برای ساخت تجهیزات در محیطهای با دمای بالا، مثل صنایع نفت و گاز، توربینها و نیروگاهها، انتخابی مطمئن و خوبی باشد.
۳. خواص فرآیندی
این ویژگیها به ما میگویند که چقدر میتوانیم با فولاد کار کنیم و آن را به اشکال مختلف درآوریم.
قابلیت ماشینکاری (Machinability)
در حالت اولیه، یعنی قبل از عملیات حرارتی، در بین خواص فولاد MO40، سختی کمتری دارد و قابلیت ماشینکاری آن بسیار خوب است. میتوان به راحتی روی فولاد کارهایی مثل تراشکاری، سوراخکاری و فرزکاری انجام داد. همچنین، پس از شکلدهی، با انجام عملیات حرارتی، خواص مورد نظر به دست میآید.
قابلیت جوشکاری (Weldability)
جوشکاری فولاد MO40 امکانپذیر است، اما باید با دقت و تخصص انجام شود. بهخاطر مقدار کربن و آلیاژی بودن، احتمال ترک خوردن در محل جوش وجود دارد. برای جلوگیری از این مشکل، معمولا قطعه را قبل از جوشکاری کمی پیشگرم میکنند و بعد از جوشکاری نیز اجازه میدهند به آرامی سرد شود. این کار تنشهای داخلی را کاهش میدهد و کیفیت جوش را بالا میبرد.
۴. خواص مرتبط با عملیات حرارتی
عملیات حرارتی فولاد، فرآیندی است که خواص فولاد را تغییر و بهبود میدهد.
سختکاری (Hardening)
این فرآیند برای بالا بردن سختی و استحکام فولاد است. در این مرحله، فولاد را تا دمای بالا (حدود 840 تا 870 درجه سانتیگراد) گرم کرده و سپس به سرعت در محیطی مثل روغن یا آب سرد میکنند. این سرد شدن ناگهانی باعث میشود ساختار فولاد تغییر کرده و به فاز سخت و محکم مارتنزیت تبدیل شود. استفاده از روغن برای سرد کردن، معمولا به این دلیل است که از ترک خوردن قطعات جلوگیری میکند. این مرحله، روی خواص فولاد MO40 تاثیرگذار است.
تمپرینگ (Tempering)
پس از سختکاری، فولاد بسیار سخت اما شکننده است. برای حل این مشکل، آن را دوباره تا دمای پایینتری (حدود 550 تا 650 درجه سانتیگراد) گرم کرده و سپس به آرامی سرد میکنند. این فرآیند باعث میشود که فولاد هم سختی خود را حفظ کند و هم در برابر ضربه مقاوم شود. با تنظیم دقیق دمای تمپرینگ، میتوانیم سختی و چقرمگی را به دست آورده و به خواص فولاد MO40 مورد نظر برسیم.
فولاد MO40 چه میزان استحکام کششی دارد؟
استحکام کششی در بین خواص فولاد MO40 پس از عملیات حرارتی، به مقادیر بسیار بالایی میرسد (حدود 900 تا 1100 مگاپاسکال). به زبان ساده یعنی، این فولاد میتواند فشارهای کششی و بارهای سنگین را بدون پاره شدن یا تغییر شکل دائمی تحمل کند. به همین دلیل، از آن برای ساخت قطعاتی مثل میللنگ خودروها، شفتهای بلند و اتصالات مکانیکی استفاده میشود که در معرض تنشهای مداوم قرار دارند.
سختی فولاد 42CrMo4 چقدر است و آیا میتوان آن را افزایش داد؟
سختی نیز در خواص فولاد MO40 در حالت عادی مناسب است، اما با انجام عملیات سختکاری و تمپرینگ میتوان سختی آن را به حدود 25 تا 35 راکول سی (HRC) رساند. این افزایش سختی، مقاومت فولاد را در برابر سایش و فرسایش بسیار بالا میبرد و عمر قطعات را بیشتر میکند.
فولاد MO40 در برابر زنگزدگی مقاوم است؟
خیر، فولاد 7225 یک فولاد ضدزنگ نیست. با وجود اینکه کروم دارد که تا حدی مقاومت به خوردگی میدهد، اما اگر در محیط مرطوب قرار بگیرد، زنگ میزند. برای جلوگیری از زنگزدگی، باید از فولادهای ضدزنگ یا پوششهای محافظ استفاده کرد.
چرا سختیپذیری فولاد MO40 مهم است؟
سختیپذیری به معنای توانایی فولاد در سخت شدن تا عمق زیاد از مقطع است. این خصوصیت در خواص فولاد MO40، باعث میشود که حتی قطعات بزرگ ساخته شده از این فولاد، پس از عملیات حرارتی، در تمام ضخامت خود به سختی یکنواختی برسند.
فولاد 4140 در برابر ضربه مقاوم است؟
بله، فولاد MO40 مقاومت خوبی در برابر ضربه دارد. درست است که عملیات سختکاری میتواند فولاد را شکننده کند، اما با فرآیند تمپرینگ، چقرمگی آن افزایش مییابد. این چقرمگی به فولاد اجازه میدهد تا انرژی حاصل از ضربات ناگهانی را جذب کند و از شکستن آن جلوگیری نماید.
مقاومت فولاد 1.7225 در برابر سایش و خوردگی چگونه است؟
فولاد MO40 بهخاطر سختی بالا، مقاومت بسیار خوبی در برابر سایش و فرسایش از خود نشان میدهد. اما در مورد خوردگی، عملکرد آن مانند فولادهای معمولی است و در برابر زنگزدگی مقاوم نیست. برای استفاده در محیطهای خورنده، باید از پوششهای محافظ استفاده کرد.
هر کدام از عناصر چه تاثیری در فولاد 7225 دارند؟
ترکیب شیمیایی MO40 شامل کربن، کروم، مولیبدن، منگنز و سیلیسیوم است. هر عنصر نقش مهمی در خواص فولاد MO40 دارد:
کربن: عامل اصلی سختی و استحکام.
کروم: سختیپذیری، مقاومت به سایش و استحکام را افزایش میدهد.
مولیبدن: مقاومت به خزش و سختی در دماهای بالا را بهبود میبخشد.
منگنز: استحکام و سختی را بالا میبرد.
چه تفاوتی بین فولاد MO40 و فولادهای رایج دیگر مانند CK45 وجود دارد؟
فولاد CK45 یک فولاد ساده کربنی است، در حالی که MO40 یک فولاد آلیاژی است. این تفاوت در ترکیب شیمیایی، باعث میشود که MO40 در مقایسه با CK45، استحکام، سختی و چقرمگی بسیار بالاتری داشته باشد و برای کاربردهای حساس و پرفشار مناسبتر باشد.